شناسایی گونه های وحشی بابونه و ترکیبات ثانویه آن ها در استان بوشهر

زمینه: بابونه دارای خاصیت دارویی و بهداشتی به ویژه اثرات ضد التهابی و ضد اسپاسم است. ترکیبات ثانویه آن مانند سسکویی ترپن ها و فلاونوییدها در اثر تنوع وراثتی و محیطی تغییر می کند. استان بوشهر دارای رویشگاه های گوناگون بابونه است که اطلاعات کمی راجع به آن ها وجود داشت. بنابراین در این مطالعه گونه های مختلف بابونه و ترکیبات ثانویه آن ها مورد شناسایی قرار گرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه میدانی از رویشگاه های بابونه در استان بوشهر نمونه برداری و پس از شناسایی گونه ها مبادرت به تهیه عصاره و اسانس آن ها مطابق دارونامه گیاهی ایران و ایالات متحده گردید. اسانس به روش تقطیر با آب (water distillation liquid) استخراج و با دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (gc/mass) تجزیه گردید. همچنین عصاره متانولی (methanolic extract) بابونه به روش بالن رفلاکس (flask reflux condenser stirrer) برای سنجش ترکیب فلاونوییدی آن توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارکرد بالا (hplc)، استخراج گردید. یافته ها: پس از غربال گری گونه های موسوم به بابونه؛ دو گونه از جنس آنتمیس به نام های anthemis pseudocotula, anthemis austro-iranica و دو گونه از جنس ماتریکاریا به اسامی matricaria recotita و matricaria aurea شناسایی گردید. برخلاف گونه های آنتمیس، گونه های ماتریکاریا دارای اسانس و ترکیبات ثانویه مفید بودند. از جمله اینکهیافته های تجزیه شیمیایی نشان داد که گونه های ماتریکاریا به طور میانگین 6/0 درصد اسانس و حاوی آپیژنین 7-گلوکوزید (apigenin 7-glucoside) (62/0 درصد)، کامازولن (chamazulen) (5/5 درصد) و ترکیبات دیگری نظیر مشتقات بیزابولول، بیزابولن و فارنزن می باشند. نتیجه گیری: در استان بوشهر دو گونه وحشی بابونه به نام های matricaria recotita و matricaria aurea یافت شد. این گونه ها دارای مقدار قابل ملاحظه ای اسانس و ترکیبات ثانویه مانند کامازولن، آلفا بیزابولول و آپیژنین بوده که امکان کشت و تولید تجارتی آن ها وجود دارد.